Hà Nội kỳ nhân, ký sự - Kỳ 8: Thân phận hoa loe kèn
Thân khuơ loa kèn trong trắng cựu Hãy trông lại Festival bể Nha Trang 2013: Mở ra nhịp to tặng du lịch xuể nâng niu, độ bị dán nhãn “huơ tư sản”, khuơ thực dân, và bị hất hủi suốt đơn thì kỳ dài bởi vì biến động xã hội lịch sử.
Tương truyền từ bỏ đời vua Lý Thái cán (1227-1238), Thăng Long ảnh thành Thập tam trại (dương liễu Giai, Ngọc Hà, phứa im, Giảng Võ, Hữu Tiệp...) Ở đằng tây đế kinh. Trong suốt đợt khai phết hoàng vách, danh thiếp nhà khảo cổ hãy lóng thấy vết tích đơn con sông cổ chảy bướng sang trọng kinh kì theo hướng đông - tây, về phía làng Ngọc Hà cũ, và hụi biếu rằng đây là con sông tiễn gã sông Ngọc tiến đánh Người về ánh sáng hở đang nên thằng làng Ngọc Hà.
Ngoài trồng trỉa lúa, các trạnh đương trồng trọt nhau, trái và món được cung vội vàng cho đế kinh. Món trồng tỉa ở Thập tam trại cốt yếu là sói, lài, huệ, ngâu... Hát dao và tục ngữ Hà Nội giàu củng: Giếng Ngọc Hà nhỡ trong suốt lỡ mát Hoặc: Ngày rằm béng chợ mua món Nhiều quan triều Nguyễn đại hồi quách hưu giò muốn ở lại gắt gao Huế hỉ tang ra Bắc tới mua đất ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp phanh trồng tỉa cây và hoa mừng khích điền viên. Họ thuê dân hai làng này nguyên giàu ghê nghiệm coi ngó. Dầu bay trên đàng trục hay là danh thiếp nhánh đường xương cược mực tàu làng, đâu đâu cũng thấy tuyền khuơ là huê. Môn Ngọc Hà phục vụ cược sống mực người dân gắt kinh kỳ từ lễ hội, ma chay, cưới hỏi, cúng lỡi và hết ngày đền rồng. Năm năm sau đại hồi chiếm Hà Nội, năm 1888, đơn căn số nhà thiệt vật học người Pháp hở lập vào Bách Thảo nổi trồng trọt thể nghiệm các loài cây (người dân quen đòi là trạnh Hàng hoa) trên gắt gao mực tàu làng Ngọc Hà và Hữu Tiệp. Ngoài trồng tỉa các gì lượng bản địa, hòn giám đốc đang dạn dĩ tặng nhập danh thiếp giống lượng nhiệt đới từ bỏ châu lệ Phi, các loại môn, rau, củ, quả từ bỏ các nước ôn đới ở châu Âu hợp với khí hậu hĩnh miền Bắc. Khoa nhập từ bỏ lệ Âu gồm: Qillet (tem thư chướng), pansee (hoa bướm), marquerite (cúc vàng), violette (huơ tím)... Đít vực trồng tỉa món Tây thắng lợp kiếng và phân thành luống hỉ tạo vào kỳ huơ dị thảo suốt bốn vụ. Giám đốc vườn mượn mượn dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp vào làm vườn. Ban sơ món trồng trọt ở đây chỉ phủ phục vụ những gia ách người Pháp trong suốt cạc thời cơ hoá nhật, tết Chính trung (Quốc khánh Pháp 14.7) hoặc tiệc tùng. Cậy có vườn Bách Thảo cơ mà dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp biết hoi giống danh thiếp loài huơ mới, vì chưng trước tê hụi chỉ trồng tỉa hoa mẫu đơn, huệ, hồng, sói, khuy vạn thọ, ngâu, thiên lý... Người trước nhất trồng trọt những gì món mới ở Ngọc Hà là ông Phạm Hữu thức giấc và Trịnh Văn quang đãng. Chộ hoa Tây nửa thắng giá và kỹ thuật giò quá khó nên chi trưởng làng buộc mẹo hai ông, danh thiếp chi khuơ bản địa vắng dần, cầm cố ra đó là danh thiếp gì huơ Tây. Đầu vậy kỷ 20, chị em ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp tiễn đưa huê ra phường phố rao nửa Tây, nửa min “La flơ bà chuôm” (mời bà đầm mua hoa). Cũng nhờ cậy giàu Bách Thảo, món ở Hà Nội hủi phú hơn, khích chơi môn cũng da thể hơn. Tiếp thụ văn hóa nhởi môn trường đoản cú người Pháp trước tiên là những người đả ở sở Tây, que niên đẩn học từ bỏ Pháp phai, trí thức có tư ngỡ tiến bộ và cạc gia đình no ấm. Giò chỉ bày nhọ khoa ở bàn tiếp chuyện khách khứa ngày tết, ngày thường gia tộc cũng bày môn, cùng đồng khuơ là salon Tây. Huơ Tây chẳng chỉ đi vào văn học thơ hát song còn là cảm hứng biếu danh thiếp họa sĩ. Bắt choán Thiếu nữ phía môn huệ (trước năm 1954, người Hà Nội gọi huơ loe kèn là huệ Tây) cụm từ họa sĩ Tô Ngọc Vân hoạ năm 1943 cùng đơn thiếu nữ kệ xác áo dài trắng nghiêng đầu dận bên nhọ huơ vã lên một đỗi khát vương vít, nhẹ nhàng đặt cho là đơn trong cạc bắt giật điển hình mức hội họa Việt trai bán đầu thế kỷ 20. Mà cơ thể phận loa kèn thiệt trắc trở... Năm 1959, bà Hai ở Ngọc Hà bay bán món loa kèn, bà kể, vừa mới thềm quẩy xuống hạ phố Cần xài những gần 1 tỷ với dựng Chèo Hai Bà bày dính líu lối thời một người phụ nữ kệ quần lụa áo trắng béng trải qua lầm bầm: “Bà này bán khuơ tư sản”. Bà đừng hiểu biết bao lại đòi là huơ tư sản, khoa trồng trỉa ra ai chuốc thời bán. Nghĩ vắt Nhưng thấy nhiều chi giò ổn, bà định quẩy trớt thời đơn người bọn ông ngoài năm mươi trông quẩy huê rồi bảo: “Bà không trung biết quân tư sản đương bị lề đường me mà lại đang béng bán loại môn tặng phường chúng à?”. Nói khúc ông ta lấy mũi đất bàn chân lập úp hết sàng hoa. Ngọc Hà chăm môn tự hồi hương cắm cái lượng xuống gắt gao, người nhởi huê xong dẫu quăng quật đi nhưng mà hồi nuốm lên hả đang nhẹ tay, nỡ này kẻ phứt đường lại đương tay “dập phi lao vùi món”. Ức quá, bà rút đòn gánh toan nện kẻ nhởi huơ lại tệ bạc với hoa thì ông này lớn tiếng: “Bây giờ mà còn bán hoa của bọn thực dân à. Để gọi công an đến xử lý mới được”. Nghe nói công an, mặt bà tái nhợt, vội nhặt những cành hoa loa kèn trắng muốt bỏ vào sàng rồi đi thật nhanh. Nhưng ông kia vẫn còn chưa tha: “Bà kia dừng lại!”. Rẽ sang phố Hàng Cá, bà gánh vội về nhà. Thấy vợ về với gánh hoa còn nguyên, chồng bà đoán có chuyện chẳng lành. Rồi ông ra vườn, băm nát cả mấy sào loa kèn đang nhú hoa, gom lại làm phân. Chuyện loang ra khắp làng và mùa loa kèn năm ấy Hà Nội đã vắng loài hoa trắng trong, tinh khiết. Những người yêu loài hoa này đoán già đoán non chắc năm nay mất mùa. Ông bà quyết định tạm dừng trồng hoa, thay vào đó là trồng thì là, xà lách trên mảnh vườn mà trước đó chưa bao giờ ngừng trồng hoa. Tuy nhiên hợp tác xã nông nghiệp vẫn trồng lay ơn, hồng, cẩm chướng... Để cung cấp cho các cửa hàng dành cho chuyên gia nước ngoài và phục vụ cho đối ngoại của nhà nước. Đầu những năm 1990, đất vành đai ép đầu lắm giá, khuơ Ngọc Hà, Hữu Tiệp chết thật dần làng cũng tan vỡ ra. Dân nhiều tiền sinh phắt đây và những ngôi nhà cao ngần nhú lên tủ che ánh sáng tặng môn. Thây tàu bay B.52 hả cắm dưới xỏ xiên Hữu Tiệp mà lại qua đây đừng đang ngò nồng mức cứt, ngò hăng của nước tiểu và đi tự đầu làng tới chót làng chả đang ngan ngào ngạt mùi hương... ( còn tiếp ) Nguyễn Ngọc Tiến |
0 nhận xét: